Goede Vrijdag

Vooraf zachte muziek


Het is stil geworden in de stad Jeruzalem.
Slechts wat vrienden en belangstellenden
zijn op Golgotha achtergebleven.

Het is stil en sober ook in deze kerk.
Misschien is het dat nog niet in onszelf.
We komen van ons werk, van thuis,
waar we met van alles bezig waren...

Mogen we eerst even de tijd nemen om het wat stil te maken,
om even de drukte af te leggen
en te voelen wat in ons leeft.

[STILTE]

Moge God ons in dit moment nabij zijn
en ons het vertrouwen schenken
dat geen pijn zo uitzichtloos is,
of er is een hand die ons vasthoudt.

Priester

Moge Hij ons laten voelen dat het leven
hoe broos en kwetsbaar ook,
uiteindelijk onverwoestbaar is,
en dat liefde het laatste woord heeft

Dat vragen we: + in de naam van de Vader....


Heer God, wij kijken vandaag naar de tranen
die Jezus vandaag omringen.
Zovelen hebben verdriet,
niet in het minst Jezus zelf.
Zo is de smaak van Goede Vrijdag
zout als tranen.
Geef ons in deze viering ook iets van Zijn kracht
opdat ook wij
de donkerste uren van ons bestaan kunnen doorkomen.
Laat het voor ons duidelijk worden
dat geen kruis te zwaar weegt
als het samen wordt gedragen.

Dit is het kruis van de waarheid,
de boom van het leven.
Over het leven denken wij na, deze avond,
wakend bij de Schriften,
bij het oude verhaal
van de ene mens die leefde voor allen?

Bidden we dan ook samen.


Gebed


Dit is het uur, God,
waarop uw zoon voor ons gestorven is.
Dit is het uur waarop Gij Hem verheerlijkt hebt.
Dit is het uur waarop wij bidden:
trek ons allen tot U en laat ons het kruis zien,
waarin onze enige hoop gelegen is
vandaag en tot in eeuwigheid.

Lied


Wie als een God wil leven hier op aarde.
Wie als een God wil leven hier op aarde.
Hij moet de weg van alle zaad en zo vindt hij genade.
En zo vindt hij genade.

Hij gaat de weg van alle aardse dingen.
Hij gaat de weg van alle aardse dingen.
Hij heeft het lot met hart en ziel van alle stervelingen.
Van alle stervelingen.

De mensen moeten sterven voor elkander.
De mensen moeten sterven voor elkander.
Het kleinste zaad wordt levend brood, zo voedt de een de ander.
Zo voedt de een de ander.

En zo heeft onze God zich ook gedragen.
En zo heeft onze God zich ook gedragen.
En zo is Hij het leven zelf voor iedereen op aarde.
Voor iedereen op aarde.


De laatste woorden van Jezus


De zeven laatste woorden van Jezus
laten ons de weg zien vanuit Gods standpunt,
bij het volgen van Jezus’ weg, vanuit ons gezichtspunt.
Heel bijzonder is dat Jezus’ gezichtspunt
ook vanuit menselijk perspectief is:
Hij is op onze plaats gaan staan.
Steeds is Hij met mensen begaan.
Hij leefde een leven met de mensen,
in blijdschap en verdriet,
maar in helende overgave tot de dood toe.
Dat vieren wij in de aanbidding van het kruis.

Woorden…
Tussen afgrond en onbekende overkant.
Ze schudden het leven tot in de fundamenten.
Rotsgrond wordt on-grond.
Een ondoorgrondelijke hoop blijft overeind.
Verrijzenis komt in zicht!


MIJN GOD, MIJN GOD, WAAROM HEBT U MIJ IN DE STEEK GELATEN? “


Zich verlaten voelen door de meest geliefde.
Zich verlaten voelen door de meest nabije.
Zich verlaten voelen door wie de sterkste steun moest zijn.
Zonder antwoord, zonder uitleg, zonder troostend woord.

Samen

Jezus verlegt zijn aandacht.
Van zijn vijanden, via zijn naaste,via zijn liefste,
naar zichzelf. Jezus keert in zichzelf.
En hij voelt zich door God verlaten.
Totale eenzaamheid. Diepe duisternis.
Angst voor wat komen gaat?
Maar hij roept Hem, troosteloos klampt hij zich aan Hem vast.
God, waar bent U, ik heb U zo nodig.

Lied 372


Jezus, om uw lijden groot, om uw leven en uw dood,
die volbrengen 't recht van God, Kyrie eleison.

Om het zwijgen, het geduld, waarmee Gij de wet vervult,
als men vrucht'loos zoekt naar schuld, Kyrie eleison.

Om de doornen van uw kroon, om de geesling en de hoon,
roepen wij, o Mensenzoon, Kyrie eleison.



VADER, VERGEEF HET HUN, WANT ZIJ WETEN NIET WAT ZE DOEN! “

Jezus bidt, maar niet voor zichzelf.
Hij bidt voor hen die niet gehoord hebben, niet gezien.
Voor hen die Jezus niet konden of niet wilden horen,
niet konden of wilden zien.
Jezus bidt voor hen, voor wie hij gekomen is.
Ondanks zijn eigen pijn opent hij zijn hart voor de andere.
Mensen zitten vast aan zichzelf.
Ze kunnen niet eens beseffen
hoeveel pijn ze anderen aandoen.
Het is hun vergeven…

Samen

Jezus reikt in zijn bidden, ons zondaars, de hand.
Bij God, zijn Vader
–die ook onze Vader is –
is vergeving.
Hij vraagt dat God zijn hart zou openen voor hen,
want hij weet dat God liefheeft.
Wij leven van Gods barmhartigheid.
Zó reikt Jezus zijn beulen,
maar ook ons zondaars, de weg ten leven aan.
Hij gaat ons vóór op deze weg;
gestorven als hij is, voor onze zonden.

Lied


O hoofd vol bloed en wonden,
bedekt met smaad en hoon,
o hoofd zo wreed geschonden,
uw kroon een doornenkroon.
O hoofd eens schoon en heerlijk
en stralend als de dag,
hoe lijdt Gij nu zo deerlijk!
Ik groet U vol ontzag.


“IK BELOOF JE, VANDAAG NOG ZUL JE BIJ MIJ ZIJN IN HET PARADIJS! “


Jezus richt zich tot de misdadiger.
Jezus richt zich tot hem die naast hem hangt, zijn naaste.
Met het sterke geloof van Jezus in een leven na de dood,
omarmt Hij nu ook de zondaar die zijn fouten beseft.
Hij geeft hem niet alleen vergeving
maar geeft hem hoop in wat komen gaat.
God blijft immers God,
ook na de dood, na de misstap.

Samen

Deze zondige mens leeft van de hoop,
de hoop dat God hem genadig nabij wilt zijn.
Altijd blijft er een nieuwe horizon.
Liefde wordt warmte van blijvende verbondenheid over de dood heen.

Lied (O Hoofd vol….)


Voor ons valt alles samen:
het licht, het brood, de geest,
wij vieren en beamen
in één gebaar het feest
dat Jezus ons beloofde,
dat aan ons werd volbracht.
Wij heffen onze hoofden.
Ga met ons door de nacht.


IK HEB DORST"

Zich van God verlaten voelend, roept Jezus: “Ik heb dorst.”
Geledigd worden.
Gebroken worden.
Uitdoven.
Afgrond van angst en ellende die ondraaglijk veel pijn doet.
Er is geen ontsnappen aan voor wie bewust sterft.
Dorstend naar God vervolgt Jezus zijn weg.

Samen

Jezus kent een langzame dood, geslagen en verwond.
doornen takken en spijkers dringen door zijn lichaam.
Uitputting wacht Hem op het kruis.

Lied (O Hoofd vol….)


Brood is de mens geworden
die voor ons in wou staan
en koos zich te omgorden
met liefde om te gaan
waar wij niet kunnen volgen
tenzij wij als het graan
in zaailingen verzwolgen
het durven op te staan


“VROUW, DAAR IS NU JE ZOON ... DAAR IS JE MOEDER …”

Jezus richt zich tot zijn trouwste volgelingen.
Hij richt zich tot Maria, zijn moeder en tot Johannes zijn geliefde leerling.
Maria en Johannes, trouw tot aan zijn dood.
Loslaten van banden, nieuw herschikken van oude verbanden,
het is vooruitziende zorg. Jezus vertrouwt ze aan elkaar toe.

Samen

Jezus vraagt ons om met liefde en zorg elkaar te dienen,
te dragen en lief te hebben.
Doen zoals hij gedaan heeft: “Blijft dit doen, om mij te gedenken.”

Lied


Met de boom des levens wegend op zijn rug,
droeg de Here Jezus Gode goede vrucht.

Kyrieleison, wees met ons begaan,
doe ons weer verrijzen uit de dood vandaan.


"VADER, IN UW HANDEN BEVEEL IK MIJN GEEST!"


Zijn laatste levensadem blaast hij uit.
Levensadem, door God gegeven aan het begin
Levensadem, aan God teruggegeven aan het einde.
Vertrouwvol het leven in Gods handen leggen.
Dat doet Jezus.

Samen

God is niet ver, maar nabij.
Trouw tot in de laatste overgave en de verbondenheid blijft.

Lied


Laten wij dan bidden in dit aardse dal,
dat de lieve vrede ons bewaren zal,

Kyrieleison, wees met ons begaan,
doe ons weer verrijzen uit de dood vandaan.


"HET IS VOLBRACHT"

Trouw tot aan de dood.
Hij is zijn weg gegaan, zoals zijn Vader hem ingaf.
Inzet, zoveel verder reikend dan eigen belang en eigen zorg.
Verantwoordelijkheid nooit ontvlucht.
Aan de gelofte trouw gebleven tot het einde.

Samen

Jezus heeft zijn leven gegeven voor zijn dierbare vrienden,
voor zijn naasten en voor zijn vijanden.
Tot het uiterste is Jezus gegaan in liefde voor de naaste en God.
Alles is volbracht.

Lied (O hoofd…)


Wanneer ik eens moet heengaan, ga Gij niet van mij heen,
laat mij dan niet alleen gaan, niet in de dood alleen.
Wees in mijn laatste lijden, mijn doodsangst, mij nabij.
O God, sta mij terzijde, die lijdt en sterft voor mij.


Voorbeden


Laten wij, vanuit het luisteren en overwegen
van het lijden en de dood van Jezus
en van zovele mensen
even bidden tot God,
die nabijheid is,
troost en liefde,
en die zich laat noemen: 'ik zal er zijn'.


Voor de mensen die leven zonder liefde en genegenheid.
Laten wij, christenen, begripsvol zijn en tonen wat liefde vermag.
Laten wij even in stilte bidden…

Voor de mensen op de vlucht voor oorlog en geweld.
Dat wij hen tonen wat christelijke liefde vermag.
Laten wij even in stilte bidden…

Voor hen die gevangen zitten in het kwaad.
Dat wij hen aanzetten om zich te bekeren en tonen wat onze liefde vermag.
Laten wij even in stilte bidden…

Voor uw kerk,
voor de gemeenschappen van gelovigen wereldwijd:
dat zij allen één zijn,
zoals U volledig solidair bent geworden met ons
in de dood van uw Zoon…
Laten wij even in stilte bidden…

Voor allen die ziek zijn
dat ze mensen mogen ontmoeten
die met hen mee gaan.
Laten wij even in stilte bidden


Voor mensen die vrede stichten.
Dat zij de moed blijven vinden
om op te komen voor recht en gerechtigheid.
Dat God hun kracht en levensvolheid mag geven
Laten wij even in stilte bidden…

Voor elkaar willen we bidden
dat wij in het spoor van Jezus,
onze ogen en ons hart openen voor medemensen
Laten wij even in stilte bidden…

Voor alle slachtoffers van geweld.
Voor mensen die gedood worden
door oorlog, haat en terreur.
Voor de verkeersdoden
en de slachtoffers van zinloze agressie.
Laat ons even in stilte bidden

Voor de mensen
die geen kracht meer vinden om te leven.
Voor allen die treuren om iemand die gestorven is.
Voor allen die ernstig ziek zijn
of weten dat hun dood naderbij komt.
Bidden we ook voor allen
die zorg dragen voor mensen
die ziek zijn of de kracht niet vinden
om weer op te staan.
Laat ons even in stilte bidden


God, U die afdaalt in de diepste nood van mensen.
Wees hen en ons nabij
opdat wij telkens weer te kracht vinden om op te staan,
Gij die toekomst opent!
Dat vragen wij U in verbondenheid met Jezus, uw Zoon.
Amen.


Kruishulde


Dit houten kruis is een teken van lijden en pijn.
Het kan een teken van hoop en bevrijding worden,
als het wordt versierd met licht en warmte.

Dit kruis eren,
is licht en warmte aandragen,
hier vooraan neerzetten op het kruis
zodat het ten volle een getuigenis van hoop en toekomst mag zijn.

Een houten kruis met nagels doorboord,
is teken van lijden en pijn.

Een houten kruis met bloemen getooid,
is teken van hoop en bevrijding.

We willen nu het kruis eren
en daarmee Jezus danken
voor de weg van de liefde
die Hij tot het eind toe is gegaan,
tot over de dood heen.

Met deze kruishulde drukken we ook onze hoop uit,
dat ook wij na de dood verder zullen leven bij God
om eens voor altijd te mogen leven in Zijn liefde.

Wierook


Dit is het kruis, waaraan de redder van de Wereld heeft gehangen.


Huldigen


Mag ik jullie vragen in stilte naar voor te komen
en een kaarsje bij het kruis te zetten
als teken van ons geloof
en onze dankbaarheid om Jezus
trouw tot in de dood.
Brengen we nu hulde aan Jezus,
de gekruisigde en verrezen Zoon van God en onze broeder.

Zachte orgelmuziek tijdens de kruishulde

Brood breken


Als we hier en nu samenkomen,
als wij de nagels van alles wat pijn doet uit het kruis
en het leven hebben weggenomen,
als wij hier voor elkaar willen zeggen en getuigen
dat de dood niet het laatste woord is,
dan kunnen we dat omdat er niet alleen de dood van Jezus is,
maar ook en veel meer nog zijn leven,
zijn verrezen leven dat ons zin geeft in het leven.
Daarom kunnen we niet anders dan in dit herdenken
zijn woorden en zijn daden van die laatste avond herhalen.
Laat ons dan samen rond de tafel bidden met zijn woorden.

Onze vader


Vredeswens


Hier verzameld rond het kruis,
gedenken wij in het lijden van één het lijden van allen.
In een wereld waarin velen slachtoffer zijn van oorlog en geweld,
klinkt ons gebed om vrede:

Heer Jezus,
in uw dood, in uw gebroken bestaan,
breekt Gij voor ons het nieuwe leven open
en toont Gij ons dat vrede mogelijk is.
Geef ons vrede, schenk ons eenheid,
nu en altijd, tot in eeuwigheid.

De vrede des Heren zij altijd met u.
Geef elkaar een teken van vrede…


Heer Jezus Christus
Laat het delen van uw lichaam
voor ieder van ons kracht tot nieuw leven zijn.

Zalig zij die genodigd zijn aan de maaltijd des Heren.
Zie het Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wereld.

Heer, ik ben niet waardig, dat Gij tot mij komt,
maar spreek en ik zal gezond worden.


Bezinning na de communie


Toen Jezus stierf,
kwam zijn Geest tot leven.
Zo grondig als de dood zijn werk kan doen,
zo grondig breekt precies op dat moment het Leven door.

De valse zekerheden zijn ontmaskerd,
de boeien die mensen binden en opsluiten in zichzelf vallen af.
De wanhoop en de angst zijn overwonnen.

Onvermoede energie wordt vrijgemaakt
en tilt een mens over zijn grenzen heen.
Zijn Geest breekt door, onstuitbaar ;
door geen grafsteen meer tegen te houden.

Gemeenschap groeit van breken en delen,
van nieuwe verbondenheid,
op de vaste dragende Grond van zijn Liefde.
De mens kan eindelijk leven.

Zending



Terwijl de hele wereld rondtolt
staat het kruis van Jezus rechtop,
want op het kruis heeft de Liefde overwonnen.

Omdat God liefde is en wij naar zijn beeld zijn geschapen
heeft alleen de liefde toekomst, de echte liefde.
En af en toe zie je hoe het beeld van God
doorbreekt in mensen.

Je zag het in de solidariteit en verbondenheid
voor de derde wereld.
Je ziet het in liefdevolle inzet van vrijwilligers.
Je ziet het in trouwe en wijze inzet
van ouders voor hun kinderen
en van zo velen die
niet enkel eigen gewin,
maar ook het echte geluk
van hun medemens op het oog hebben.

Soms breekt Gods beeld door in mensen.
Dan zie je hoe Jezus’ gegevenheid tot op het kruis
vruchtbaar wordt in mensen.
Gods herscheppende Geest
waait ook vandaag nog over de aarde.
Laat u door Hem bezielen.
Het wordt Pasen!


God, Jij hebt uw zoon de wereld ingezonden
met geen andere zekerheid
dan dat hij lijden moest en sterven zou.
Zo is hij voor ons geworden
een bron van leven en van vreugde.
Laten we dan als afsluiting van deze dienst
nog even in stilte bidden tot de Heer om dan naar huis te gaan
en met de stille hoop dat het weldra Pasen wordt. Gaat nu allen heen in vrede!